Châm Ngôn & Thành Ngữ Hán Việt Diễn Dịch Sang Thơ

Châm Ngôn & Thành Ngữ Hán Việt

Diễn Dịch Sang Thơ 

Nam Vô Tửu Như Kỳ Vô Phong 

Đàn ông không rượu nhìn như

Ngọn cờ thiếu gió nằm thừ trên cây 

Nhân Bất Học Bất Tri Lý, Ngọc Bất Trác Bất Thành Khí 

Người không học khó nên khôn

Đạo đời đâu tỏ giữa muôn thăng trầm

Ngọc mà chẳng giũa mài chăm

Chỉ như đá sỏi lặng thầm mà thôi 

Thượng Bất Chính, Hạ Tất Loạn

Trên mà chẳng chính chẳng ngay

Dưới thời dấy loạn tháng ngày nào yên 

Học Như Nghịch Thuỷ Hành Chu

Học như chèo ngược dòng sâu

Ngừng tay chốc lát thuyền sầu lùi xa 

Thất Thập Cổ Lai Hy

Người mà thọ đến bảy mươi

Tự xưa hiếm gặp giữa đời nhân gian 

Thiện Hữu Thiện Báo, Ác Hữu Ác Báo

Gieo lành ắt gặp điều lành

Gieo chi nghiệp ác ác sanh trở về 

Nhân Sinh Tự Cổ Thùy Vô Tử

Đời người thuở trước đến nay

Nào ai tránh khỏi một ngày tử sinh

Giữ lòng son sắt trung trinh

Sử xanh khắc mãi bóng hình ngàn sau 

Đắc Ý Vong Hình

Đắc ý dễ lãng quên thân

Mải vui chẳng biết phong trần đến khi 

Nhất Tự Vi Sư, Bán Tự Vi Sư

Một câu đã gọi là thầy

Nửa câu cũng đáng kính thay ơn người 

Nhân Bất Vi Kỷ, Thiên Tru Địa Diệt

Người không tự sửa bản thân

Trời không che chở, đất dần bỏ rơi 

Tri Túc Thường Lạc

Biết dừng là đủ, là vui

Dẫu nghèo vẫn thấy ngọt bùi lòng ta 

Ôn Cố Tri Tân

Ôn xưa để biết điều nay

Cái xưa dẫn lối cho ngày hôm sau 

Hành Nhi Bất Đãi

Việc hay thì sớm làm ngay

Chớ mong trì hoãn mà ngày lỡ qua 

Học Vô Chỉ Cảnh

Học không bờ bến lằn ranh

Đường xa cứ bước, chớ đành dừng chân 

Tri Hành Hợp Nhất

Hiểu sao phải thực hành y

Nói mà làm trái, khác gì chưa thông 

Tiên Học Lễ, Hậu Học Văn

Trước rèn lễ nghĩa làm người

Sau chăm học vấn giúp đời đẹp hơn 

Tâm Bình Khí Hòa

Lòng an khí tự an hòa

Bao điều rối rắm hoá ra nhẹ nhàng 

Tự Lực Cánh Sinh

Muốn tồn tại cõi nhân sinh

Hãy luôn tự gắng sức mình vươn lên 

Vật Cực Tắc Phản

Điều chi đến mức cùng rồi

Trở về điểm cũ, cuộc đời lại xoay 

Tái Ông Thất Mã 

Rủi may chuyển đổi từng giờ

Như ông mất ngựa – ai ngờ lại hay 

Nhân Vô Tín Bất Lập 

Người không giữ tín cùng người

Sống đời khó kiếm được nơi vững vàng 

Kỷ Sở Bất Dục, Vật Thi Ư Nhân 

Điều mình chẳng muốn vào thân

Chớ bao giờ tính một lần trao ai 

Cận Chu Giả Xích, Cận Mặc Giả Hắc

Gần son sắc diện đỏ tươi

Gần nơi tối mực sắc người sạm đen 

Kính Nhi Viễn Chi

Kính thì vẫn kính người ta

Nhưng đừng gần gũi kẻ mà khó dung 

Nhất Ngôn Vi Định 

Lời ra như thể đóng đinh

Một phen đã quyết – đinh ninh chẳng dời 

Ngôn Đa Tất Thất 

Nói nhiều dễ hoá sai lầm

Nói năng vừa đủ, giữ tâm nhẹ nhàng 

Lương Ngôn Nhất Cú Tam Đông Noãn 

Một lời tử tế thốt ra

Ấm lòng người nhận suốt ba đông dài 

Ác Ngữ Tổn Nhân

Lời hung dễ khiến người đau

Nặng hơn dao sắc cứa vào tim ai 

Khẩu Phật Tâm Xà 

Miệng thì Phật pháp ngọt ngào

Lòng như rắn rết làm đau lòng người 

Tuyệt Lộ Phùng Sinh 

Bước vào ngõ tận cùng rồi

Vẫn còn cơ hội ngoi đời vươn lên 

Hữu Dũng Vô Mưu 

Có gan mà thiếu mưu cơ

Như người cầm kiếm chẳng ngờ phía sau 

Bất Chiến Tự Nhiên Thành 

Không cần giao chiến phân nhau

Uy danh đã đủ khiến bao kẻ chùn 

Tam Nhân Thành Hổ

Tin đồn ba bận sai lầm

Dần thành sự thực khiến tâm khó ngờ 

Tâm Viên Ý Mã 

Tinh thần dao động chẳng yên

Giống như khỉ, ngựa khuấy phiền tâm can 

Hổ Đầu Xà Vĩ 

Đầu như hổ mạnh gầm vang

Cuối như đuôi rắn tắt ngang dần dần 

Phong Vân Biến Hóa

Gió mây biến đổi không ngừng

Cũng như thế sự vô chừng đổi thay 

Nan Tòng Ý Nguyện 

Việc đời trái ngược lòng ta

Mấy khi được đúng như là ước mong 

Vô Dục Tắc Cương 

Lòng không dục vọng vấn vương

Đạo tâm mạnh mẽ như gương chẳng nhoà 

Tâm Thành Tắc Linh 

Lòng thành giữ mãi thâm sâu

Mới mong cảm ứng nhiệm màu hiển sinh 

Thiên Đạo Thù Cần 

Đạo trời ban thưởng cho ai

Cần cù phấn đấu miệt mài vươn lên 

Đại Nghĩa Diệt Thân 

Vì điều nghĩa lớn mà đi

Thân này dẫu mất còn gì ngại đâu 

Nhẫn Nhất Thời, Loạn Nhất Đời 

Kiên trinh nhẫn nại một lần

Ngày sau sẽ được yên thân cả đời 

Nhẫn một thoáng được an thân

Khôn ngoan giữ được muôn phần về sau 

Quốc Phú Binh Cường 

Nước mà thịnh vượng, giàu sang

Quân binh tất cũng rỡ ràng mạnh thêm 

Sinh Tử Hữu Mệnh, Phú Quý Tại Thiên 

Thác hay sống đã định phần

Giàu sang phú quý trời nâng đặt rồi 

Nhân Tại Giang Hồ, Thân Bất Do Kỷ 

Thân nơi thế sự phong ba

Mấy khi tự quyết chuyện ta vẹn tròn 

Phong Vũ Đồng Chu 

Cùng chung một mái thuyền trôi

Mưa giông cũng phải cùng người vượt qua 

Gian Nan Kiến Chân 

Lâm hồi gian khó mới hay

Lòng người chân thật chứa đầy yêu thương 

Gian nan mới biết lòng người

Chân tình bày tỏ giữa đời chông gai 

Hảo Sự Đa Ma 

Việc lành dễ gặp éo le

Ngỡ đâu thuận cảnh lại về trái ngang 

Bất Phạ Nhất Vạn, Chỉ Phạ Vạn Nhất

Không e nghìn chuyện đến thường

Chỉ e một thoáng tai ương kéo về 

Ám Độ Trần Thương 

Đi vòng che mắt đối phương

Ngấm ngầm phục kích tìm đường tấn công 

Thập Diện Mai Phục 

Mười phương khóa chặt đường đi

Khó tìm lối thoát hiểm nguy cận kề 

Cao Sơn Lưu Thủy

Núi cao sông rộng gặp nhau

Tri âm tri kỷ tâm đầu hàn huyên 

Quan Sơn Vạn Lý

Dặm dài muôn núi điệp trùng

Đường xa gian khó, hiểm hung giăng đầy 

Phong Hoa Tuyết Nguyệt 

Gió hoa trăng tuyết nối liền

Cảnh tình thơ mộng thiên nhiên tặng người 

Tâm Cảnh Nhất Như 

Lòng người cảnh vật như nhau

Trong ngoài hòa quyện một màu buồn vui 

Tướng Do Tâm Sinh 

Hành vi, khí sắc đem soi

Phát từ tâm tính con người mà ra 

Vạn Sự Khởi Đầu Nan 

Muôn điều khi mới bắt đầu

Khó khăn thường gặp, phải đâu dễ dàng 

Cần Lao Vi Tiên 

Dốc lòng làm việc siêng năng

Điều tiên quyết ấy phải hằng khắc ghi 

Sát Thân Thành Nhân 

Hy sinh cả bản thân mình

Giữ tròn khí tiết kiên trinh với đời

Hữu Chí Cánh Thành 

Ai người có chí bền lòng 

Việc chi cũng sẽ thành công đến hồi

Sinh Lão Bệnh Tử

Đời người bốn bước phân kỳ:

Sinh ra, già, bệnh, biệt ly cõi trần 

Tôn Sư Trọng Đạo

Kính thầy giáo huấn lời hay

Đạo làm căn gốc, đời này giữ thân 

Học Nhi Bất Yếm 

Học hành càng lúc càng say

Trau dồi kiến thức chẳng ngày chán chê 

Dục Tốc Bất Đạt

Vội vàng quá mức thường khi

Chỉ làm hư việc ta hy vọng làm

Họa Vô Đơn Chí & Phúc Vô Trùng Chí

Họa không đến một mình đâu

Thường khi lớp lớp gieo sầu thế nhân

Phúc đâu mấy lượt ghé gần

Thường khi thưa thớt gieo chân phúc lành 

Nhân Sinh Vô Thường

Đời người thay đổi khôn cùng

Nhân gian là cõi tạm dung luân hồi 

Mưu Sự Tại Nhân, Thành Sự Tại Thiên

Những điều người tính người mong

Thành công, thất bại do lòng trời thôi 

Quân Tử Thản Đãng Đãng, Tiểu Nhân Trường Thích Thích

Lòng người quân tử sáng trong

Đường đường chính chính chẳng vòng vo đâu

Tiểu nhân lòng dạ đục ngầu

Nhỏ nhen khôn kể, hiểm sâu khôn lường 

Nhất Ngôn Ký Xuất, Tứ Mã Nan Truy

Một lời nói đã thốt ra

Bốn con ngựa cũng khó mà đuổi theo 

Hưng Vong Hữu Mệnh 

Thịnh hưng đều có số phần

Suy vong cũng thế đã phân định rồi 

Hữu Phú Vô Cương & Hữu Đức Tất Hữu Phúc 

Giàu mà thiếu đức khó bền

Hễ mà có đức tất nên sang giàu

Hậu Sinh Khả Úy 

Khả năng lớp trẻ đến sau

Vượt trên học lực lớp đầu uyên thâm

Khắc Kỷ Thủ Lễ 

Tu tâm gọt giũa mỗi ngày

Lễ nghi gìn giữ chẳng sai phạm điều

Tận Trung Báo Quốc 

Trung trinh với nước non nhà

Hết lòng báo đáp, thân ta chẳng màng

Hữu Nhân Hữu Quả 

Có nhân ắt có quả thôi

Ác lành báo ứng đến hồi ai hay

Gieo nhân thiện ác mỗi ngày

Tức thời quả báo về ngay chẳng ngờ 

Hữu Xạ Tự Nhiên Hương

Có tài tự tỏa sáng ngay

Hương thơm lan khắp trong ngoài ngõ xa

Đa Hành Bất Nghĩa Tất Tự Tàn

Nhiều điều bất nghĩa gây ra

Suy tàn chuốc lấy khó mà thoát phen

Phúc Trạch Miên Miên

Dồi dào phúc lộc trời ban

Bền lâu bao phủ muôn vàn khôn vơi 

An Bần Lạc Đạo

Dù nghèo vẫn sống an nhiên

Vui cùng đạo lý chẳng phiền hà chi

Đại Đạo Chí Giản, Đại Trí Nhược Ngu, Đại Dũng Vô Hình 

Đạo cao thường giản dị thôi

Trí nhân quảng đại hóa người ngu ngơ

Người uy dũng lớn ai ngờ

Chẳng hề kiêu ngạo, chẳng phô trương mình

Thiên Ngoại Hữu Thiên, Nhân Ngoại Hữu Nhân 

Thấp cao còn định ngõ trời

Người tài giỏi cũng có người tài hơn 

Văn Dĩ Tải Đạo, Thi Dĩ Ngôn Chí

Văn chương chuyên chở đạo đời

Thi ca truyền đạt chí người thẳng ngay 

Trung Ngôn Nghịch Nhĩ

Những lời khuyên bảo thẳng ngay

Thường làm gai mắt trái tai bao người

Hòa Khí Sinh Tài

Thuận hòa, vui vẻ giữ gìn

Lộc tài nảy nở hiển nhiên theo về

Thủy Lạc Thạch Xuất

Nước trôi đá phiến lộ ra

Chân tường hiển hiện khó mà chối quanh

Tiểu Thử Bất Nhậm Đại Dụng

Tài hèn, trí mọn thế thôi

Khó mong đảm trách việc đời lớn lao

Kiến Nghĩa Bất Vi

Thấy điều nghĩa chẳng ra tay

Mai kia hoạn nạn mới hay muộn màng

Nhân Nghĩa Vi Bản

Làm người gốc tại nhân tâm

Nghĩa tình bền vững muôn năm chẳng rời

Tái Khổ Vi Cam

1) Khổ đau luyện chí từng ngày

Rồi như quả chín, hóa ngay vị lành 

2) Gian lao gắng giữ tâm bền

Hậu lai quả ngọt tự nhiên hóa thành 

Khởi Tử Hồi Sinh

Tận cùng cái chết chưa cùng

Hồi sinh lại mở đường trung đạo này 

Nhân Tâm Nan Trắc

Lòng người bí hiểm khôn dò

Ngàn cơ biến hóa khó đo tận tường 

Hữu Dung Nãi Đại

Bao dung có được trong lòng

Mới nên vĩ đại, mới mong thành người

Long Tranh Hổ Đấu

Anh hùng kịch liệt tranh đua

Trường đời phân định thắng thua chẳng sờn 

Bình Tâm Tĩnh Khí

1) Giữ tâm lặng giữa vô thường

Tịnh an hơi thở, mở đường tu thân 

2) An tâm lặng niệm thênh thang

Tĩnh điều khí tức hợp đàng chánh trung 

3) Giữ tâm lặng lẽ thâm sâu

Điều hòa khí phách nhiệm mầu đạo thiêng 

4) Tĩnh tâm soi thấu nguồn mê

Điều hòa khí tức nẻo về đạo uyên 

Bạch Đầu Giai Lão

Đời người sống đến bạc đầu

Phong trần từng trải, thâm sâu đúc thành

Tâm An Thân An & Tâm Loạn Tắc Loạn

Tâm an đạo lý thảnh thơi

Thân yên tựa nước giữa trời lặng trong

Tâm loạn, sóng dậy cõi lòng

Thân theo trăm mối bềnh bồng rối thêm 

Cảnh Tùy Tâm Chuyển

Tâm an thì cảnh cũng an

Sắc không chuyển đổi theo làn ý ta

Tâm nghiêng bóng ngã sai đà

Muôn phương cảnh giới lệch xa nguyên hình 

Nhân Bất Khả Mạo Tướng

Nhìn người chớ bắt hình dong

Mặt trong chẳng tỏ, bụi lòng che ngang

Ngoài thì thẳng thớm đoan trang

Trong đầy ngõ ngách, hàng hàng hiểm sâu 

Quốc Thái Dân An

Nước non tận hưởng thái bình

Người dân yên ổn, mưu sinh thuận hòa 

Bách Chiến Bách Thắng 

Trăm phen trận mạc đương đầu

Trăm lần chiến thắng phải đâu thua hàng

Phúc Chí Tâm Linh 

Khi tâm trong sáng, thiện lành

Phúc phần tự đến vây quanh thân người 

Thiện Niệm Trường Tồn 

Giữ tâm thiện niệm thường xuyên

Phúc lành tự tới hiển nhiên lâu dài 

Bách Phát Bách Trúng 

Trăm lần chính xác trăm lần

Tên bay trúng đích chẳng phân sai dời 

An Bần Thủ Phận

Thanh bần vẫn giữ căn nguyên

An phần thủ phận, chẳng phiền lợi danh 

Khốn Cùng Đáo Để 

Bước đường cùng khốn rối bề

Mọi điều hiển hiện chẳng che giấu gì

Trắng đen đã rõ ràng ghi

Tấm lòng cứu khổ ai vì ai đây? 

Phú Quý Vinh Hoa 

Vẻ vang cùng được sang giàu

Do trời ban phước phải đâu do người 

Tự Tri Giả Minh 

Biết mình trí tuệ khai bừng

Lòng gương soi tỏ, sáng từng nẻo sâu 

Hay mình, trí tuệ hiện sinh

Lòng trong lặng chiếu, tỏ hình chân tâm 

Tích Thiện Chi Gia Tất Hữu Dư Khánh 

Việc lành tích tụ càng nhiều

Cảnh nhà dư dật tất theo đời đời

Cháu con hưng thịnh chẳng vơi

Nghĩa tình rộng mở cứu người sa cơ 

Đạo Cao Long Hổ Phục, Đức Trọng Quỷ Thần Khâm 

Đạo cao rồng hổ cúi đầu

Đức dày thần quỷ cũng mau khâm thờ 

Nhẫn Nhất Thời Phong Bình Lãng Tĩnh 

Lần thôi nhẫn nhịn cùng người

Sóng yên gió lặng thuyền trôi êm dòng 

Tâm Chính Tắc Thân An

Lòng trong thì bước thảnh thơi

Thân an tựa suối giữa trời thanh nhiên 

Khắc Kỷ Phục Lễ

Nén lòng bỏ ý riêng tư

Theo điều phải lẽ mà trừ tham sân

Thân Bất Vô Lỗi

Đã mang thân phận con người

Lỗi lầm tựa gió mưa rơi thường hằng 

Hữu Chí Ương Thành 

Chí bền như núi chẳng lay

Gian nan mấy bước cũng ngày nên công

Phúc Điền Tự Tác

Phúc gieo tự tại lòng mình

Điều lành vun đắp, quả xinh trổ đầy 

Bất Hoạn Nhân Chi Bất Kỷ Tri 

Chớ lo người chẳng hiểu mình

Tự tu rèn chí, lặng thinh mà làm